YURDAGÜL UYGUN / sozcu.com.tr
Rus uçağının düşürülmesiyle beraber gözler, Türkiye-Rusya tecim ve yatırım ilişkilerine çevrildi. Şundan dolayı ülkeler içinde çıkan siyasal krizlerde ilk tepki tecim ilişkilerine yansıyor. Rusya ise Türkiye’nin en mühim ticari partneri. İki ülke içinde 30 milyar doların üstünde tecim hacmi gerçekleşirken, bunun 25 milyar dolarını Türkiye’nin Rusya’dan yapmış olduğu ithalat oluşturuyor. Bu rakamın mühim bir kısmını doğalgaz ithalatı oluşturuyor.
Uzun seneler Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nda (DEİK) Avrasya Koordinatör başkanlığını yürüten şimdilerde üye olan iş dünyasının ‘Rusya uzmanı’ olan işadamı Tuğrul Erkin, daha ilkin de Rusya ile sıkıntılar yaşandığını sadece bu yaşananı oldukça ciddi bulduğunu söylemiş oldu. Rusya ile içine düşülen durumun tatsız bulunduğunu belirten Erkin, “İki ucu pislikli sopa” dedi.
“EN HAFİFİ DOĞALGAZDA SORUN ÇIKARMAK OLUR”
Hem Rus halkıyla Türkiye arasındaki ilişkiler bakımından hem de Rus hükümeti açısından tatsız bulunduğunu özetleyen Erkin, “Aslolan mesele Rusya buna iyi mi bir yanıt verecek? Buna asla ses çıkarmadan geçiştirecek mi? Asla sanmıyorum. Rusya kesinlikle bir tepki gösterecektir. Bunun en yumuşak hali doğalgazda problemler çıkarmak olacaktır. Fakat doğal olarak daha büyüyebilir iş. Şu sebeple Rus halkı da nasyonalist bir halktır. En basiti benzer bir vaka yapar. Ve aradaki ilişkiler gittikçe gerginleştir. Ve ilişkiler daha fena duruma gidebilir” dedi.
Bununla beraber Türkiye’nin Rusya ile yalnız doğalgaz ilişkisi olmadığını söyleyen Erkin, “Bir ekip müteahhitler, ihracatçılar kara kara düşünüyor. Aynı şekilde orada yatırım olan yurttaşlarımız ‘Rusya bundan sonrasında bizlere ne tepki gösterir’ diye kara kara düşünüyorlar” diye konuştu.
Yaşanmış olan gerginlikle beraber ticaretin de zorlaşacağını özetleyen Erkin, doğalgazdan başlayarak, ithalat ve ihracat yapanlara, yatırımı olanlara bir ekip vergi kontrolleri yapılmasına niçin olacağını kaydederek, “Sınırda denetim yaptıracağınız vakit dahi oradaki gümrük memurunun davranışı değişiyor. Şu sebeple bu gerginlik birkaç ayın, birkaç haftanın gerginliği. Ve bu Rus kamuoyuna da yansıdı. Rus turiste bile yansıdı. Daha azca geliyor” diye konuştu.
ÇÖZÜM CUMHURBAŞKANINDA
Bu işin çözümünün Cumhurbaşkanı Erdoğan’da bulunduğunun altını çizen Erkin şu şekilde devam etti: “Cumhurbaşkanımızın Putin’le olan kişisel ilişkisinden yararlanarak yumuşak bir çıkış olabilir mi diye düşünüyorum. Sadece kişisel ilişki siyasal ilişkileri etkileyecek değildir. Fakat ne olursa olsun Sayın Cumhurbaşkanı ve Putin ilişkileri buna bir yol bulabilir. Elbet kamuoyu baskısı etkilemektedir. Bu durumda Putin nezdindeki hatırı da Rus kamuoyunun değerlendirebileceği ölçülerde olabilir.”
Erkin, iki tarafın da bunun bir kaza bulunduğunu, kişisel hatadan kaynaklandığını kabullenmesini, karşılığının da özür ya da başka birşeyle sessiz sedasız giderilmesini temenni ettiğini vurgulayarak, “Bu şekilde olamazsa, sonu nerelere varır bilemiyorum” dedi.
RUSYA TÜRKİYE İÇİN VAZGEÇİLMEZ
Akdeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı Bülent Aymen ise siyasal krizlerin ilk tepkisinin ticareti kısmak bulunduğunu belirterek, “Rusya ile ortalama 35 milyar dolarlık tecim hacmimiz var. Bunu etkilemez diye ümit ediyorum. Şu sebeple Rusya bizim için olmazsa olmaz ticari partner. Narenciye, otomotiv, gezim benzer biçimde sektörlerde oldukça mühim bir pazar. İhracat açısından dünyada daralan bir pazar söz mevzusu. Ya ülkelerin krizleri ya da kendi sorunlarımız var. Bu yüzden Rusya’yı yitirmek işimize gelmez. Umarız bu mesele çözülür” diye konuştu.
GIDA İADELERİ SİYASİ Mİ?
Son dönemde Rusya’dan iade edilen besin ürünleri mevzusunda ise Aymen şunları söylemiş oldu: “Sorun daha ilkin de çıkıyor. Ikimiz de Rusya’nın isteğine uygun üretim hayata geçirmeye başladık. İstediği sertifikaları aldık. Sadece iadeler başladı gene. Bunun siyasal tarafı olmadığını umut ediyorum.”
TİCARET DENGESİ RUSYA LEHİNE
Öteki taraftan, Rusya Türkiye tecim ilişkileri cumhuriyetin ilk yıllarına dayanıyor. İki ülke arasındaki toplam tecim 30 milyar doları aşarken, tecim dengesi Türkiye aleyhine bulunuyor. Türkiye’nin 2014 sonu itibariyle Rusya’dan 23 milyar 952 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirirken, ihracatı yalnız 5 milyar 992 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.
Türkiye Rusya’dan ağırlıklı olarak doğalgaz ithal ederken, iki ülke arasındaki tecim ürünleri içinde, dokumacılık, besin, otomotiv yan endüstri ürünleri bulunuyor.
6.5 MİLYAR DOLAR YATIRIM
Rusya’daki Türk yatırımlarının 6,5 milyar dolar civarında olduğu belirtilirken, senelik yatırım hacminin bu rakamın oldukça üstünde seyrettiği kaydediliyor. Rusya’da yerleşik ortalama 1000 Türk işverenin dönemsel işçilerle birlikte ortalama 36 bin kişilik Türk işgücünü istihdam etmiş olduğu ifade ediliyor.
Rusya’da etkinlik gösteren Türk şirketleri içinde; Anadolu Grubu, Anadolu Cam, Arçelik, Beko, Vestel, Enka, Eroğlu Grubu, Eczacıbaşı, Rönesans, Koçak, Hazinedaroğlu İnşaat, Summa İnşaat, Kama, Modeka, Gersan, Güvence Bankası, Ziraat Bankası, Yapı Kredi, Bentur, Credit Europe, Dexia, Winner Mermer, Simtaş Mermer, Tekmar Mermer, Federal Mermer, Granitaş bulunuyor.
Türkiye’nin Rusya’daki müteahhitlik hizmetleri ise 1989 yılından 2013 yılına kadar bin 366 projeyle 47 milyar 487 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.
Haber Kaynağı: Sözcü
Rusya ile doğalgaz krizi çıkar mı?
0 yorum:
Yorum Gönder