Cumhuriyet periyodu edebiyatında mühim bir yeri olan Çalıkuşu, Yeşil Gece ve Anadolu Notları benzer biçimde eserlere imza atmış roman, öykü ve oyun yazarı Reşat Nuri Güntekin, doğumunun 126. senesinde.
REŞAT NURİ GÜNTEKİN KİMDİR?
1889′da İstanbul’un Üsküdar ilçesinde dünyaya geldi. Babası, askeri hekim Nuri Bey, anası Kars valisi Yaver Paşa’nın kızı Lütfiye Hanım’dır. Reşide adlı kız kardeşi oldukça genç yaşta yaşamını yitirdi, tek çocuk olarak büyüdü.[1] Babası askeri tabip olduğundan tahsil yaşamı süresince birçok il gezen Reşat Nuri, ilköğrenimine Çanakkale’de başladı. Çocukluklarında okumuş olduğu Fatma Aliye Hanım’ın Udi adlı romanı hayatına iz bırakıp,sanata heveslendiren eserleri arasına girdi. Babasının Çanakkale’deki evlerinde varlıklı bir kütüphanesinin olması onu kitaplara iten ve yazı yazma kültürünün gelişmesini elde eden bir vasıta oldu. İzmir’deki Frerler okulunda bir süre tahsil gördükten sonrasında İstanbul’da Saint Joseph Lisesi’nde tahsil gördü. Yüksek öğrenimini Darülfünun Edebiyat Şubesi’nde 1912′de tamamladı. Böylece tahsil yaşamını yirmi üç yaşlarında bitirmiş oldu.
REŞAT NURİ GÜNTEKİN ‘İN İLK SES KAYDI
Yazı hayatına Birinci Dünya Savaşı sonlarında (1917) süregelen, ilk eseri de Eski Ahbap (uzun öykü) 1917’ de basılan Reşat Nuri, 1918’ de tiyatro eleştiri ve araştırmaları yayımlarken bir taraftan da hikayeler (Ozan Dergisi, 1918/19; Nedim Dergisi, 1919; Büyük Dergi, 1919) yazıyordu. Çalıkuşu’ nun Zaman gazetesinde tefrikasıyla (1922) geniş bir ün kazanmıştır. Fazlaca hareketli bir yapıt olan Çalışkuşu’ nda Anadolu, ilk idealist ve aydın kızı Feride’ ye kavuştu, geniş seviyede romana girdi. Bu roman azca okumuş ve aydın, iki sınıfı da, naturel ve canlı diliyle kendine bağladı. Reşat Nuri’ nin derhal tüm romanlarında dekor olarak taşra kasaba ve şehirleri çevre, tip, çeşitli sorun ve görüşleriyle Anadolu atmosferi görülür. Romanlarında toplumsal ve hissi mevzuları işleyen yazar, ufak konularında bunların yanına mizahı da ekledi.
Yazdığı, çevirilmiş olduğu, kitap biçimine girmiş yada mecmua, gazete sayfalarında, tiyatro repertuarlarında kalmış tüm eserlerinin toplamı yüzü bulur; bunlardan 19 tanesi telif romandır, 7 tanesi öykü kitabı. Yazdığı, çevirilmiş olduğu, uyarladığı, oynanmış, basılmadan kalmış oyunlarının sayısı roman ve öykü kitaplarının sayısını da aşar. 7 Aralık 1956’da Londra’da yaşamını yitirdi.
ROMANLARI
Gizli saklı El (1922) Çalıkuşu (1922) Damga (1924) Dudaktan Kalbe (1925) Akşam Güneşi (1926) Bir Hanım Düşmanı (1927) Yeşil Gece (1928) Acımak (1928) Yaprak Dökümü (1930) Kızılcık Dalları (1932) Sema (1935) Eski Hastalık (1938) Ateş Gecesi (1942) Değirmen (1944) Miskinler Tekkesi (1946) Harabelerin Çiçeği (1953) Kavak Yelleri (1961) Son Sığınak (1961) Kan Davası (1961)
HİKAYELERİ
Roçild Bey (1919) Eski Ahbap (1919) Sönmüş Yıldızlar (1923) Tanrı Misafiri (1927)
Leyla ile Mecnun (1928) Olağan İşler (1930) Aşk Mektupları
OYUNLARI
Hançer (1920) Eski Rüya (1922) Ümidin Güneşi (1924) Gazeteci Düşmanı, Şemsiye Hırsızı, İhtiyar Serseri (1925, üç oyun) Taş Parçası (1927) Yeşil gece (1928) İstiklâl (1933) Hülleci (1933) Yaprak Dökümü (1971) Eski Şarkı(1971) Balıkesir Muhasebecisi (1953) Tanrıdağı Ziyafeti (1954) Bir Köy Öğretmeni Çalıkuşu Kavak Yelleri
Haber Kaynağı: Sözcü
Reşat Nuri Güntekin 126 yaşında
0 yorum:
Yorum Gönder